Hoe weet je wanneer je er weer klaar voor bent om te gaan werken bij burn-out?

In dit blog zal ik je uit leggen wanneer het wel goed is om te beginnen met werken en re-integreren na burn-out en wanneer dit nog echt te vroeg is of geen goed idee is.

Laat ik dit alvast zeggen: Re-integreren na burn-out is een precair proces en vraagt goede begeleiding van het werk, de bedrijfsarts en/of een burn-out coach. Re-integreren na burn-out is experimenteren en dat vraagt wat moed, van jou en van je werk of je manager. Jullie moeten beide bereid zijn om stapjes voor- en achteruit te zetten tijdens dit proces. Net als bij een experiment in een laboratorium kan er niet zoveel mis gaan, alles wat je ervaart en tegenkomt is informatie.

Wanneer je thuis pas thuis bent komen te zitten met een burn-out, moet je er òf echt nog niet aan denken, of je wilt dit juist zo snel mogelijk: re-integreren en werken. Maar vaak is dit nog echt niet aan de orde, omdat je eerst moet herstellen, aan moet sterken. Met jezelf aan de slag moet. En hoewel sommige mensen (bedrijfsartsen, managers, mensen in het algemeen) van mening zijn dat je altijd aan het werk moet blijven, ookal is het op een heel laag pitje, vind ik dat helemaal niet. Daarover meer in dit korte artikel.

Maar wanneer is het dan tijd om te starten met re-integreren na burn-out?

Het antwoord is even simpel als moeilijk: je voelt het wel.

De meeste mensen (dus niet iedereen, helaas), gaan zich op een dag wat vervelen. Het lastige is dat je verveling niet moet verwarren met de onrust die je in het begin van je burn-out voelt, doordat je zenuwstelsel compleet op de hobbel is en je niet goed kunt ontspannen. Of de onrust die wordt aangewakkerd door dat irritante schuldgevoel, dat met dat zenuwstelsel te maken heeft, maar ook met je omgeving die waarschijnlijk ‘gewoon’ doorgaat. Verveling is het gevoel dat je weer zin hebt om wat te gaan doen, je voelt het ergens een beetje kriebelen. De muren beginnen op je af te komen, je hebt weer zin om naar buiten te gaan.

Vaak is het niet alleen een gevoel van verveling, maar gaat dat gepaard met een behoefte om weer wat kleur aan je dagen te geven en behoefte aan zingeving.

Je hebt weer wat ruimte in je hoofd en in je lichaam.

Om dit te kunnen voelen en duiden, heb je wel eerst weer moeten leren luisteren naar je lichaam.

Re-integratie bij burn-out is onderdeel van het herstel proces.

Zoals ik al zei: re-integreren na burn-out is een precair proces. Als je te lang wacht, je te lang verveeld, dan kan het zijn dat je juist weer zieker wordt. Échte, langdurige verveling is namelijk ook stressvol, je hebt vast wel eens van een bore-out gehoord.

In mijn praktijk zie ik nog wel eens dat mensen zelf klaar zijn om te starten met re-integreren, maar dat het werk het nog wat tegenhoudt, vaak uit bescherming. Dit is helaas best schadelijk voor het proces, omdat het je zelfvertrouwen geen goed doet en omdat dit tegen je gevoel (die verveling, de zin om weer wat te doen, de behoefte aan zingeving, je behoefte aan sociaal contact) ingaat. Het is aan te raden om hier goed over te praten met je manager, je bedrijfsarts en je coach of psycholoog. Roep hulp in waar nodig.

Door te re-integreren bouw je dus verder aan je herstel, want je luistert naar je lichaam. Daarnaast ga je hetgeen je de afgelopen tijd hebt geleerd in de praktijk brengen: bijvoorbeeld grenzen aangeven, weer wennen aan prikkels, luisteren naar je gevoel. Je bouwt weer zelfvertrouwen op, maar ook een bepaalde weerbaarheid, omdat je (hopelijk) ontdekt dat als er iets niet verloopt volgens plan, je hier niet aan onderdoor hoeft te gaan. Daarnaast kunnen je collega’s ook alvast wennen aan de nieuwe jij, omdat je misschien nu wel ‘nee’ kunt zeggen 😉.

Wat is re-integreren na burn-out?

We hebben het al even over re-interegren, maar wat is het eigenlijk? Wat mij betreft is het namelijk niet zo smal als ‘weer naar je werk gaan’. Het is ook: de route naar je werk een keer rijden, of op de koffie gaan bij je leidinggevende, contact hebben met je collega’s, noem het maar op. Je mag het wat mij betreft zelfs nog wel breder trekken: we hebben het hier steeds over werk, maar als je lange tijd echt alleen in huis hebt gezeten, dan is weer naar de supermarkt kunnen ook onderdeel van re-integratie. Re-integreren in het dagelijkse leven, zeg maar.

Maar laten we ons beperken tot re-integratie en proberen een pad te schetsen dat je zou kunnen bewandelen, om het allemaal wat concreter te maken:

In gesprek

De ene persoon heeft continue contact gehouden met leidinggevende/collega’s/HRM, de ander heeft het echt even nodig gehad om uit contact te gaan. Een eerste echte stap richting re-integratie is: weer in gesprek gaan over terug komen. Hierbij is het nog niet nodig om het hele pad terug naar werk al te overzien, maar wel om goed aan te voelen wat al wel en nog niet lukt. Krijg je het echt spaansbenauwd (letterlijk) van werk, dan is het misschien nog te vroeg. Er kan hier een kleine nuance in zitten (die ik helaas alleen echt met je onder de loep kan nemen als ik je persoonlijk ken en spreek), als je je namelijk sowieso erg angstig voelt, door je burn-out, dan is weer beginnen met werk waarschijnlijk een erg grote drempel. Probeer dus goed (daar heb je hem weer!) onderscheid te leren maken tussen wat je echt voelt en wat angst is.

Dit gesprek kan plaatsvinden op werk of telefonisch/online. Beide is ok, maar er zit echt een wezenlijk verschil in hoeveel het van je vraagt. Ga je naar je werk toe voor dit gesprek, hou er dan rekening mee dat dit veel meer van je vraagt dan je in eerste instantie misschien denkt: je moet aangekleed en geschropt ergens op tijd zijn. Je moet er naartoe reizen en je komt misschien wel op een plek met mensen die je spannend vindt. Dit is niet om je af te schrikken, dit is om het realistisch te houden.

Experimenteren

In dat gesprek, of na een paar gesprekken kun je samen afspreken wat je op korte termijn aan kunt. Een tip: wees niet overmoedig, begin echt met minder dan je denkt aan te kunnen. Maximaal 2  x 1 uur of 2 x 2 uur per week is echt genoeg om mee te beginnen. Is dat te weinig, dan merk je dat snel genoeg. Met te veel uren beginnen, gaat alleen maar voor teleurstellingen zorgen. Denk samen na over wat je gaat doen, zodat je op het moment zelf niet hoeft na te denken en niet hoeft te gaan leuren bij collega’s. Zorg ervoor dat je nog geen eindverantwoordelijkheden hebt en tast goed af bij jezelf (je gevoel!!) wat je wel en niet ziet zitten. Spreek af dat je hier allemaal van af mag wijken, mocht het toch anders gaan en voelen dan je vooraf dacht.

Probeer wel met 2 keer per week te beginnen, anders moet je elke week weer nieuwe moed verzamelen, omdat je 6 dagen ‘vrij’ bent geweest van werk. Routine is goed om weer te wennen. Lukt het niet om de afgesproken uren vol te houden? Geen probleem, het gaat in eerste instantie om een maximaal aantal uren. Eerder stoppen is prima, later stoppen nog even niet.

Deze fase mag gerust een flink aantal weken in beslag nemen. Let er goed op dat je je lichaam volgt. Je hoeft dit aantal vooraf nog niet te weten, aangezien je waarschijnlijk nog helemaal niet in staat bent om lang vooruit te kijken.

Evalueren

Dit is geen stap op zich, maar belangirjk om te blijven doen: met je coach/psycholoog, je bedrijfsarts en je leidinggevende.

Re-integreren

Wat mij betreft kom je pas nu in de fase dat je écht aan ‘klassiek’ opbouwen begint (dit gaat natuurlijk vrij organisch en meestal is er geen duidelijk punt aan te wijzen waarop kje hierin belandt, dat is helemaal ok.). Je gaat eigenlijk nu pas denken aan opbouwen in uren en in inhoud. Je kunt samen met de mensen die je hierbij helpen steeds wat verder vooruit kijken en een langer termijn plan maken.

Blijf goed in de gaten houden wat je prettig vindt. Een aantal indicatoren: gaat al je energie structureel op aan werk en heb je niks meer over om ook nog leuke of ontspannen dingen te doen? Stapje langzamer! Hoelang moet je herstellen na een werkdag? Krijg je weer klachten? Stapje langzamer. Of tijd om weer eens goed te evalueren.

Terugvallen

Dit hoort er niet perse bij, maar je zult merken dat je op een bepaald moment, door griep, omstandigheden of omdat je toch iets te snel wilde (aka je lichaam negeerde 😉), even terugvalt. Niet erg, hoort erbij! Geen paniek. Neem weer even de tijd en de ruimte om te herstellen, bijvoorbeeld door wat langer over je opbouw te doen, of zelfs heel even een paar dagen vrij te nemen.

Doe het liever allemaal wat rustiger aan, dan dat je te snel gaat! Neem de tijd, neem de tijd, neem de tijd. En blijf in gesprek met je werk.

Tot slot is het goed om te weten dat je als werknemer een aantal plichten hebt ten aanzien van re-integratie, de belangrijkste is dat je actief meewerkt aan je re-integratie en gemaakte afspraken nakomt. Je werkgever heeft daarnaast, uiteraard, ook een aantal plichten in het kader van re-integratie. Ook zij moeten actief meewerken aan jouw re-integratie en hun afspraken goed nakomen. Lees hier meer over de wet poortwachter.

Praktische do’s & Don’ts bij ‘Hoe weet je wanneer je weer klaar bent om aan het werk te gaan?’

Dit was een vrij lang antwoord, op een korte en specifieke vraag, omdat er nu eenmaal veel bij re-integreren bij en na burn-out komt kijken. Daarom nog even een aantal korte en concrete antwoorden op de vraag:

Do’s

Overleg goed met de mensen om je heen. Niet alleen je leidinggevende, coach en bedrijfsarts zijn hierin goede gesprekspartner, maar misschien ook een partner, een goede vriend of een familielid.

• Luister goed naar je lichaam: wat probeert het je te vertellen? Verveel je je een beetje, en je toe aan zingeving en invulling van je dagen? Heb je zin om weer aan de slag te gaan? Zet dan eerste stapjes en blijf voelen!
• Wees realistisch: ik kan je alvast vertellen dat het veel energie gaat kosten om weer aan de slag te gaan, dat betekent niet dat je het niet aankan, dat betekent gewoon dat je weer even wat vermoeider gaat zijn door alle prikkels en spanning en deze nieuwe fase. Dat betekent ook dat het misschien nog helemaal niet zo leuk is, dat werken. Dat komt hopelijk wel weer, maar hou je verwachtingen, zeker tijdens de eerste week, even laag 😉.
• Hou het klein: spreek dus niet meteen met al je collega’s af in een drukke koffiekamer tijdens de lunch of een afscheidsborrel, maar zie één persoon per keer. Begin niet met allerlei ingewikkelde taken, maar start eens met je mail bijwerken of op Intranet rondspeuren, of het equivalent hiervan wat bij jouw werk past.
• Maak onderscheid tussen wat jij wilt en wat je omgeving eventueel van je vraagt (of wat jij denkt dat ze van je vragen). Dat laatste is namelijk minder belangrijk, ook al snap ik echt heel erg goed, dat druk vanuit werk, een bedrijfsarts of een manager heel naar kan voelen en allerlei knoppen kan indrukken die je van slag maken. Jij bent leidend.
• Geef jezelf tijd en ruimte om stapjes vooruit en achteruit te doen.

Don’ts

• Luister niet alleen naar je hoofd. Je hoofd wil misschien te veel te snel. Oftewel: laat je lichaam leiden.
• In het begin is het niet slim om een harde deadline voor je betermelding te maken. Deze datum gaat namelijk in je hoofd zitten en wil er niet meer uit. Passeer je deze datum, terwijl je nog (lang) niet bent hersteld, dan voelt op zijn minst vervelend en op zijn naarst voelt dat als een dikke vette fail.

Hulp nodig bij re-integratie bij burn-out?

Heb je hulp nodig van een kundige en ervaren burn-out coach (en psycholoog?) Check dan vooral eens ons aanbod, wij zijn er voor je tijdens je hele herstel, dus ook bij je re-integratie (goed om te weten: wellicht heb je alleen hulp nodig bij het re-integratie stuk, neem ook dan gerust contact op!). Klik hier om alles te lezen over onze unieke, mentaal- en lichaamsgerichte methode.

Liever een laagdrempelige manier van hulp bij je herstel? Check dan even ons online programma, waarin je helemaal leert hoe je bijvoorbeeld weer goed leert luisteren naar je lichaam. De basis van je herstel, en dus van re-integratie. Burn-out Vrij is hét online programma waarbij je van a tot z wordt begeleid bij je herstel. Je komt mentaal en fysiek weer in beweging. Klik hier om alles te lezen én vandaag nog te beginnen met je herstel.

Of download dit gratis e-book ‘Eerste Hulp bij Burn-out Herstel’ om te ontdekken wat de essentiële (eerste) stappen richting herstel zijn. Inclusief uitgebreide burn-out checklist.